Tổng Quan và Phân Loại Cá Chọi

Cá chọi (hay còn gọi là cá đá, cá xiêm, cá beta) có danh pháp khoa học là Betta splendens. Tên tiếng Anh là Siamese fighting fish còn được gọi là "beta fish" hoặc "betta". Đây là một trong những loại cá cảnh đẹp và dễ nuôi nhất. 

Cá chọi có rất nhiều ở Việt Nam và dễ dàng tìm mua ở những thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh. Chọn cá chọi nuôi làm cảnh có lẽ là giải pháp thích hợp và dễ dàng cho những người yêu thiên nhiên ở thành phố. Vì chỉ cần không gian rất nhỏ (có thể nuôi trong lọ, thậm chí trong chai thủy tinh cũ, không cần máy sục khí) và lượng thức ăn cũng rất ít, chất thải ít, vài ngày mới thay nước một lần và cá rất khỏe, dễ sống. Với một hũ thức ăn cá giá 4.000 đồng, ta có thể nuôi sống một con cá chọi trong nhiều tháng, mỗi lần khoảng 7,8 hột. Đó là những ưu điểm hơn hẳn của cá chọi so với những loài cá khác. để mọi người có thể nuôi được cá chọi.

Giá bán một con cá chọi trống hiện nay (năm 2015, ở các tiệm cá cảnh khoảng 50 - 100.000 đồng/con). Tuy nhiên nếu mua từ những người bán trên vỉa hè, thì chỉ khoảng 15-20.000 đồng/con.

Cá chọi nuôi riêng mỗi con trong một lọ. Vì nếu nuôi chung thì chúng sẽ đá nhau! Mỗi lần để hai lọ gần nhau, hai con cá nhìn thấy nhau liền xù đuôi, dương oai diễu võ trông rất hấp dẫn. Mà cũng có thể cho chúng chọi nhau luôn!

Cá chọi có nguồn gốc từ Thái Lan, bán đảo Mã Lai và Cambodia với tên gọi theo tiếng địa phương lần lượt là pla-kad, ikan bettah và trey krem. (Bản thân tên tiếng Anh cũng nói lên nguồn gốc xuất xứ của nó: Siamese fighting fish - cá chọi Thái).

Cá chọi trưởng thành dài khoảng 6cm (có một số giống dài 8cm). Gần đây người ta còn lai tạo được những giống cá chọi khổng lồ (gaint bettas) dài trên 8cm. Được biết đến như một loài cá cảnh có màu sắc sặc sỡ với bộ vây chảy dài tuyệt đẹp nhưng màu sắc tự nhiên cá chọi hoang dã chỉ là màu xanh lá cây xỉn (dull green) và màu nâu, ngoài ra bộ vây của cá chọi hoang dã tương đối ngắn.

Tuy nhiên do quá trình lai tạo chúng ngày càng có màu sắc sặc sỡ và bộ vây dài hơn. Ví dụ như những các giống cá chọi: Veiltail, Delta, Superdelta, Halfmoon...

HÔ HẤP:

Giống như các loài thuộc họ Osphronemidae và tất cả thành viên của chi Betta, cá chọi có một cơ quan phức tạp trên đầu cho phép chúng lấy oxy trực tiếp từ không khí, bổ sung cho nguồn oxy hấp thu bằng mang ở dưới nước. Nếu không tiếp xúc được với mặt nước, cá chọi sẽ bị "chết đuối".

THỨC ĂN:

Cá chọi là loài ăn thịt, cấu tạo miệng của chúng hếch lên trên là phù hợp cho việc kiếm ăn trên bề mặt.

Trong tự nhiên, cá chọi chủ yếu ăn zooplankton (1 loài phiêu sinh ), bọ gậy (loăng quăng) và một số ấu trùng của côn trùng khác. Nếu nguồn thức ăn dồi dào, cá chọi sẽ sống lâu hơn, màu sắc sặc sỡ hơn, các vây bị rách sẽ liền nhanh chóng.

Người nuôi cá chọi thường cho ăn thức ăn sống như giun đỏ, các viên thức ăn được trộn từ Thịt tôm băm nhuyễn, thịt cá, tôm ngâm nước muối, đỉa hút máu, và vitamin

Tuyệt đối không được cho chúng ăn thức ăn từ thực vật như viên thức ăn có bột ngũ cốc, có thể chúng sẽ chết.

SINH SẢN:

Cá chọi giao phối theo một cách độc đáo được gọi là ép (hoặc quấn). Khi giao phối con đực quấn quanh con cái và ép chặt lại, mỗi lần như vậy con cái sẽ sinh ra 10 đến 41 trứng, ngay lập tức con đực sẽ phóng tinh trùng của mình vào mỗi qua trứng.

Sau khi sinh hết trứng người nuôi cá nên vớt cá chọi cái ra khỏi bể chứa, nếu không nó có thể sẽ ăn chỗ trứng vừa sinh ra.

Chỉ con đực mới có nhiệm vụ trông coi và chăm sóc trứng. Cá chọi đực sẽ làm một cái ổ bằng bọt khí oxy, khi giao phối nó sẽ nhặt từng quả trứng con cái sinh ra và đặt vào ổ bọt khí của nó. Nếu có quả trứng nào bị rơi xuống nước vì bọt khí vỡ cá chọi đực sẽ cẩn thận nhặt lại và cho vào một bọt khí mới.

Trứng được ấp trong 30 đến 40 giờ, khoảng 3-4 ngày sau sẽ nở hết. Con đực vẫn chăm sóc đàn con sau khi nở 2 ngày cho đến khi chúng tự bơi được. Cũng như chăm sóc trứng, trong thời gian này nếu có một con cá bột (cá con mới nở) bị chìm xuống dưới đáy bể nước, cá bố sẽ dùng miệng nhặt nó lên đặt lại vào ổ bọt khí.

MÀU SẮC:

Cá chọi từng được đặt biệt danh là "trang sức của Phương Đông" (The Jewel of the Orient) do màu sắc tuyệt đẹp của chúng qua nhiều quá trình lai tạo.

Trong tự nhiên khi bị kích động cá chọi mới nổi màu rực rỡ. Tuy nhiên quá trình lai tạo đã cho ra những giống cá chọi luôn có màu sắc mạnh mẽ như khi bị kích động.

Hiện nay cá chọi có màu sắc rất phong phú, chẳng hạn: đỏ, xanh lam, xanh lá, xanh ngọc, màu cam, vàng, trắng... Hầu hết chúng đều có nhiều màu sắc óng ánh và thay đổi màu theo góc nhìn hay cường độ ánh sáng. Ngoài ra người nuôi cá có thể tạo ra những màu ánh kim như đồng, vàng...

Thông thường cá đực mới được bày bán trong các cửa hàng vì màu sắc và bộ vây lộng lẫy của nó. Cá cái tuy có thể lai tạo được những cá thể màu sắc rực rỡ như cá đực nhưng bộ vây thì không thể sánh bằng con đực.

PHÂN LOẠI CÁ CHỌI - CÁ BETTA :

Phong trào chơi cá betta phát triển mạnh vài năm gần đây kéo theo vô số người yêu thích và nuôi dưỡng loài cá xinh đẹp này. Vấn đề ở chỗ “cá betta” là một thế giới vô cùng đa dạng khiến người mới tham gia khó phân biệt hay hiểu rõ sự quan hệ giữa các dòng và loài cá betta khác nhau. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu sơ lược về đặc điểm của từng dòng hay loài nhằm giúp các bạn có khái niệm cơ bản về chúng. Sơ đồ phân loại như sau:

Cũng là thiếu sót nếu như không liệt kê ra hết. Ở bài viết này shop chỉ xin cập nhật những loài betta thông dụng và phổ biến trên thị trường cá cảnh quốc tế nói chung và tại Việt Nam nói riêng.

Sau đây là một số dạng đuôi căn bản nhất có thể dễ dàng giúp mọi người chơi nhận ra tên gọi và loại cá betta nhanh nhất :

I. Cá đá : ( Siamese fighting fish):

Người chơi cá ở ta thường gọi là "cá đá". Cá đá thường hay cá Xiêm là loại phổ biến và rẻ tiền nhất, bạn có thể tìm mua cá Xiêm ở hầu hết các tiệm bán cá cảnh địa phương.
  
II. Cá Betta cảnh đuôi dài : Sau đây là tóm tắt về đặc điểm của từng dòng: 

Cá đuôi voan ( veiltail ): 

Những con cá này có mặt tại các cửa hàng cá cảnh ở khắp nơi trên thế giới và cả các trang trại cá cảnh ở châu Á.

Cá chọi Nghi Tàm, 1 loại cá chọi truyền thống ở miền bắc Việt Nam cũng nằm trong danh mục cá này.

Cá đuôi kép ( doubletail ): 

Cá đuôi kép có hai thùy đuôi và vây lưng to tương đương với vây hậu môn. Cá đuôi kép đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện vây lưng cho các dòng betta cảnh hiện đại

Cá đuôi delta:

Cá đuôi delta có cạnh đuôi thẳng thay vì uốn cong theo hình dạng của đuôi. Ngày nay đuôi delta được định nghĩa là đuôi có góc xòe < 160 độ.

Cá super delta: 

 Với góc xoè rất rộng, đuôi superdelta được định nghĩa là đuôi có góc xòe > 160 độ và <180 độ.

Cá halfmoon: 

Đuôi halfmoon được định nghĩa là đuôi có góc xòe = 180 độ. Ngoài ra, một số cá halfmoon có góc xòe > 180 độ gọi là OHM (over halfmoon) hay đuôi phát triển không đều trông giống như cánh hoa hồng gọi là cá đuôi hoa (rosetail)

Cá đuôi tưa ( crowntail ): 

Tùy theo mức độ triệt thoái của màng vây và hình dạng của tia vây mà người ta chia cá đuôi tưa thành nhiều loại khác nhau như tia đơn, tia đôi, tia hai đôi, tia chéo…

III. Cá Betta cảnh đuôi cộc ( Plakat ) : 

Cá betta Plakat là kết quả lai tạo giữa cá Xiêm với cá betta hiện đại (như halfmoon, đuôi kép) và cả cá hoang dã (như Betta smaragdina). Đây là dòng cá xuất xứ từ các nhà lai tạo Thái Lan. Nó được các nhà lai tạo phương Tây phát triển với mục đích tạo ra một phiên bản thu nhỏ của cá halfmoon. Trong khi hình dáng của đuôi và số lượng tia vây giống như cá halfmoon thì đuôi nó lại hơi cong lên phía trước khi giương vây giống như plakat truyền thống; điều khiến nó chưa thể là một bản sao hoàn hảo của halfmoon. 
Cá Plakat bao gồm các dòng sau :

Cá Fancy plakat :

Fancy Betta Plakat tức cá đá cảnh đặc sắc. Chúng là những con cá có vây lớn hơn so với những con cá Xiêm đá thông thường và được lai tạo từ một dòng cá Betta smaragdina đặc biệt gọi là ghi-ta. Những con ghi-ta sống trong môi trường có nước chảy nên vây của chúng phát triển lớn hơn so với những con cá Betta bình thường khác sống ở ruộng.
Con cá Xiêm cảnh truyền thống của Thái Lan là cá đuôi dài hình e-lip thông thường. Fancy Betta” được coi như là một thành tựu mới của người Thái theo hướng phát triển cá Xiêm cảnh với các màu sắc da dạng và phong phú : Copper, Mable, Red, Hellboy, Orange...

Cá Rồng - Dragon plakat :

Thân cá có các lớp sắc tố màu trắng đục phủ rất dày bao phủ kín thân và nắp mang có khi lên trên đầu (full), một số có ánh kim làm nổi bật nền trắng của cá. Các vây lưng, vây đuôi, vây hậu môn (có khi lên tới vây bơi) đều có màu đỏ với các màng chia đuôi màu trắng ánh kim. 1 con rồng đẹp khi các vây của cá mang 1 màu đều như nhau và tách biệt rõ với màu thân cá.

Cá Dumbo Plakat :

Khác biệt với những dòng cá betta khác ở chỗ đó là chúng có những chiếc kỳ to hai bên dùng để bơi nhờ đặc điểm đặc biệt đó người đam mê cá Betta Dumbo (cá lia thia – cá xiêm) đặt biệt danh cho dòng cá này là “cá tai voi” do sự khác biệt từ hai kỳ của nó.

Đặc biệt : Có những cá thể cá Dumbo do lai tạo với dòng Halfmoon nên ra được những cá thể có bộ đuôi to, nhưng thường không đủ D, người ta gọi là Dumbo Halfmoon

Cá Koi Betta Plakat :

 Cá Betta Koi Plakat là giống cá betta được xem là giống cá chép Koi của Nhật Bản với những kích thước và chấm bi đẹp trên thân. Nói về màu sắc thì cá Betta xứng đáng được mệnh danh là “nữ hoàng” vì chúng có rất nhiều màu sắc từ đơn sắc, nhị sắc và trên 2 màu (đa sắc). Có thể đó là chú cá màu đỏ, trắng, xanh hoặc cam kèm theo những mảng màu sắc sặc sỡ khác của đuôi, vây và vẩy.

Cá Super Betta Plakat :

Cá Super Plakat chính gốc Thái Lan, thân hơi dài, đuôi đủ 180, tia đuôi 4 trở lên, nhưng cạnh đuôi hơi bầu. Đặc điểm dễ nhận dạng của loại cá này là chỉ đơn sắc với các màu đặc trưng : đỏ, đen, xanh tím, xanh mạ, vàng gold và copper ánh đồng

Ngoài các dạng đuôi trên và tên gọi riêng của từng loại vẫn còn một số dạng đuôi và tên gọi khác mà các bạn gặp, tuy nhiên đó cũng chỉ là các dạng đuôi, màu sắc bị lỗi từ các dạng đuôi, màu sắc trên mà ra.

Ở miền Bắc, cá chọi được nuôi rất nhiều tại Nghi Tàm, quận Tây Hồ, Hà Nội.

Cá Chọi Đức Anh - tự hào là 1 trong những trại cung cấp cá betta hàng đầu tại quê hương cá chọi Nghi Tàm - Hà Nội, với đa dạng các chủng loại cá betta từ cao cấp tới bình dân, từ cá chọi cảnh tới cá chọi đá có mặt trên thị trường với chất lượng cá tốt nhất và giá cả cạnh tranh nhất !

Cửa hàng đã nhận được nhiều sự yêu mến và tin tưởng từ phía khách hàng về chất lượng sản phẩm. 

Với kinh nghiệm, niềm đam mê và lòng nhiệt tình chúng tôi luôn hướng đến sự hoàn thiện và thẩm mỹ. 

Cá Chọi Đức Anh chân thành cảm ơn Quý khách gần xa đã ủng hộ chúng tôi trong suốt thời gian qua. Được phục vụ Quý khách là niềm vinh dự của chúng tôi. 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Cá Chọi Đức Anh
Website: http://cachoiducanh.blogspot.com/ 
Email: ducanhcachoi@gmail.com/ 
Facebook : https://www.facebook.com/CachoiDucAnh/
Cellphone:  097.410.3366
Add: Số 58b, ngõ 124, ngách 45 Âu Cơ - Tây Hồ - Hà Nội